Llwydni
(Brith gof o Brave New World, Aldous Huxley)
Gwelaf y bodau llwydion
yn rhengoedd dall -
rhifau talcenni'n unig
yn dangos nad hwn yw'r llall.
Rhifau
yn enwau bedydd
rhif-stroc - rhif-y-fam -
pob arlliw o fod yn wahanol
(ac eithrio mewn rhifau) yn nam.
Gwelaf y dynion tila
cyhyrog
yn lledaenu'r llwyd;
perchnogion y rhifau gwrywaidd
a'r disgybledig, gompiwtaidd nwyd.
Gwelaf rianedd
difronnau
yn segur fytholi hil;
breninesau etifeddeg perffaith
yn adweithio'n chwil
i olau llachar arian
lloerennau fil.
Gwelaf berffeithrwydd baban
mewn grisial clir
gemegol fflasg.
Ni bydd nam -
onid rhifau perffaith
gymynrodd ei fam?
Clywaf y Llais:
"Onid un
yw brawdoliaeth dyn?"
Sieryd -
yn ufudd, ymgryma byd.
Un Llais.
Un byd.
Un llwydni llwyd.
Ond na!
Draw,
tu hwnt i'r trefnusrwydd llwm
wele ddynionach rhydd -
olion rhyw arbraw ffôl
i geiso prisyrfio'r dihirod crwm
fel samplau swlegol.
Onid buddiol i'r Unoliaeth Wych
gael brolio'i chynnydd
yn wyneb rhain?
Pa ddrych
allasai'n well
roi lliw i'r llwyd?
Dynionach rhydd
a feiddiodd
(faint yn ôl?)
roi ffydd
mewn pethau bach
petheuach plwyfol, cul,
y Llwydni Mawr.
Cyhoeddwyd yn Y Faner, 2 lonawr, 1969